Rozwód w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą to nie tylko wyzwanie emocjonalne, ale również skomplikowany proces od strony prawnej i majątkowej. Jednym z najważniejszych elementów, które wymagają dokładnej analizy, jest wartość firmy. To właśnie wycena przedsiębiorstwa odgrywa kluczową rolę w sprawiedliwym podziale wspólnego majątku małżonków.
Dlaczego wycena firmy jest tak istotna podczas rozwodu?
W sytuacji rozwodowej ustalenie przynależności firmy do majątku wspólnego lub osobistego ma decydujące znaczenie. Jeżeli działalność została rozpoczęta przed ślubem, najczęściej uznaje się ją za majątek osobisty. Jednak zyski osiągnięte w trakcie trwania małżeństwa mogą być już częścią wspólnego dorobku. Z kolei firma założona w czasie trwania związku małżeńskiego zazwyczaj wchodzi w skład majątku wspólnego, co oznacza, że podlega podziałowi.
Ważne jest również uwzględnienie nakładów i zaangażowania obu stron w rozwój firmy, nawet jeśli formalnie należy ona do jednego z małżonków. Właśnie dlatego rzetelna wycena przedsiębiorstwa staje się podstawą sprawiedliwego rozliczenia.
Kto może sporządzić wycenę firmy?
Wycena działalności gospodarczej to proces, który wymaga nie tylko znajomości finansów, ale i aspektów prawnych. Może być przeprowadzony na kilka sposobów:
- Za porozumieniem stron – jeśli małżonkowie potrafią się dogadać, mogą wspólnie ustalić wartość firmy.
- Przez księgowość wewnętrzną – w przypadku większych firm z rozbudowaną strukturą finansową możliwe jest przygotowanie wyceny przez własnych specjalistów.
- Z udziałem zewnętrznego audytora – niezależna firma audytowa może zapewnić obiektywną ocenę wartości.
- Z pomocą rzeczoznawcy majątkowego – to jedna z najczęstszych i najbardziej wiarygodnych form wyceny.
- Na zlecenie sądu – jeśli strony nie potrafią dojść do porozumienia, wyceny dokonuje biegły sądowy.
Jakie metody wyceny są stosowane?
Wycena przedsiębiorstwa może być oparta na różnych podejściach, w zależności od charakteru działalności i dostępnych danych finansowych:
- Metoda dochodowa – ocenia potencjał firmy do generowania zysków w przyszłości. Sprawdza się w przypadku stabilnych i dochodowych działalności.
- Metoda porównawcza – wartość firmy określana jest na podstawie porównań z podobnymi przedsiębiorstwami działającymi w tej samej branży.
- Metoda majątkowa – skupia się na wartości posiadanych aktywów oraz zobowiązań. Stosowana głównie w przypadku firm z dużym majątkiem trwałym.
- Metoda mieszana – łączy elementy powyższych metod i zapewnia pełniejsze spojrzenie na wartość firmy, zwłaszcza gdy działalność posiada zarówno istotne aktywa, jak i stabilne dochody.
Jak wygląda proces wyceny firmy?
Wycena to wieloetapowy proces, który zazwyczaj obejmuje:
- Zebranie niezbędnych dokumentów finansowych, takich jak bilanse, zestawienia przychodów i kosztów, raporty z księgowości.
- Analizę statusu prawnego firmy – jej formy prawnej, struktury właścicielskiej i istniejących zobowiązań.
- Wybór odpowiedniej metody wyceny – dostosowanej do konkretnej sytuacji.
- Sporządzenie raportu zawierającego szczegółowe dane i uzasadnienie przyjętej wartości.
- Negocjacje pomiędzy stronami lub rozstrzygnięcie sporu przed sądem.
Ile kosztuje wycena firmy?
Cena zależy od wielu czynników: wielkości przedsiębiorstwa, stopnia skomplikowania struktury, wybranej metody wyceny czy konieczności analizy wartości niematerialnych. Koszt może wynosić od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Warto jednak pamiętać, że dobrze przygotowana wycena może znacznie ułatwić podział majątku i zapobiec dalszym sporom.
Dlaczego warto zlecić wycenę firmie Emun?
Jeśli szukasz profesjonalnego podejścia, terminowości oraz zgodności z aktualnymi przepisami i standardami wyceny – warto skorzystać z usług Emun. To zespół doświadczonych rzeczoznawców, którzy przygotowują rzetelne raporty, uwzględniające zarówno dane finansowe, jak i specyfikę działalności. Emun to sprawdzony partner w procesach podziału majątku – zapewnia przejrzystość, dokładność oraz wsparcie na każdym etapie wyceny.
FAQ – najczęściej zadawane pytania
1. Czy każda firma podlega wycenie przy rozwodzie?
Nie zawsze. Jeśli firma została założona przed zawarciem małżeństwa i nie była rozwijana z udziałem wspólnych środków, może być uznana za majątek osobisty. Jednak jej wartość może być brana pod uwagę, jeśli przynosiła zyski w trakcie małżeństwa lub była współfinansowana.
2. Kto decyduje, czy firma wchodzi w skład majątku wspólnego?
Ostateczną decyzję może podjąć sąd, jednak kluczowe znaczenie mają dowody – np. dokumenty księgowe, sposób finansowania, aktywność drugiego małżonka w firmie. Często strony ustalają to w toku negocjacji lub za pośrednictwem prawników.
3. Ile trwa proces wyceny firmy?
W zależności od skomplikowania działalności – od kilku dni do kilku tygodni. Ważne są kompletność dokumentacji, dostępność rzeczoznawcy oraz ewentualne dodatkowe analizy (np. wartości niematerialnych).
4. Jakie dokumenty są potrzebne do wyceny firmy?
Podstawowe to bilanse, rachunki zysków i strat, umowy, rejestry środków trwałych, zestawienia zobowiązań i należności, dokumenty rejestracyjne, a w niektórych przypadkach także plany inwestycyjne i prognozy finansowe.
5. Czy strony muszą zgodzić się na jednego rzeczoznawcę?
Nie. Każda ze stron może powołać własnego specjalistę. Jeśli nie ma porozumienia, sąd powołuje niezależnego biegłego, którego wycena może być rozstrzygająca.
6. Czy można podważyć wycenę firmy?
Tak – szczególnie jeśli została wykonana nierzetelnie, na podstawie niepełnych danych lub z zastosowaniem niewłaściwej metody. W takim przypadku można złożyć zastrzeżenia lub wnioskować o opinię innego biegłego.
7. Jakie są najczęstsze metody wyceny firm przy rozwodzie?
Najczęściej stosuje się metodę dochodową, majątkową lub mieszaną – w zależności od tego, czy firma generuje zyski, czy opiera się na majątku trwałym. Czasem stosuje się też porównanie z rynkiem.
8. Czy wycena obejmuje tylko aktywa firmy?
Nie. Wycena uwzględnia także zobowiązania, wartość niematerialną (np. markę, know-how), a nawet potencjał wzrostu. Chodzi o określenie rzeczywistej wartości netto przedsiębiorstwa.
9. Ile kosztuje profesjonalna wycena firmy?
W zależności od wielkości firmy, złożoności analizy i wybranej metody – od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych. Dla małych działalności cena może wynosić ok. 3–8 tys. zł, dla większych nawet powyżej 20 tys. zł.
10. Gdzie zlecić rzetelną wycenę firmy?
Warto skorzystać z usług specjalistów, takich jak Emun – firma z doświadczeniem w wycenach na potrzeby rozwodowe, spadkowe i inwestycyjne. Emun zapewnia zgodność z przepisami, terminowość i transparentność raportów.
